15 Ocak 2008 Salı

HACC’LA İLGİLİ BAZI TANIMLAR

HACC: Gitmek, yönelmek, ziyaret etmek, (kendisine Hacc farz olan kişinin hacc aylarında Şevval, zilkade ve zilhiccenin belirli günlerde ihrama girerek, Arafat’ta Vakfeye durmak ve Kâbe’yi tavaf etmek)
* * *
HACCI EKBER : Farz olan hac’dır.
* * *
HACCI ASGAR : Umre demektir.
* * *
HACCI İFRAD: Umreye niyet etmeksizin, yalnız başına yapılan farz hacdır ki, ihrama girerken yalnız hacca niyet edilmiş olur. Bunu yapana “müfri” denir.
* * *
HACCI TEMETTU: Hacc mevsiminde evvala umre için ihrama girilip umre yapıldıktan sonra; aynı zamanda (mevsimde) daha eve dönülmeden, tekrar ihrama girilerek, hacc görevini yerine getirmketir.
Bunu yapan kimseye “mütemetti” denir.
* * *
HACCI KIRAN: Hacc aylarından önce ve hacc aylarında hacc ile umrenin ikisi için birden ihrama girilip umre yapıldıktan sonra, hacc görevini yerine getirmektir. Bunu yapan kimseye “Karin” denir.
* * *
KA’BE: Bütün müminlerin ibadet esnasında yöneldikleri merkez. Küp şeklinde olduğu için Kâ’be denir. Mescid-i Haram’ın ortasında, ortalama 15 metre yüksekliğinde, 12 metre uzunluğunda ve 11 metre genişliğinde taştan yapılmış, dört köşe olan, Allah’ın namazda kendisine yönelmeyi farz kıldığı mukaddes yapıdır. Yaklaşık 1,5 m genişliğindeki temeller üzerine inşa edilen Kabe’nin dıştan dışa 10,70 x 12 m ölçüsünde ve 15 m yüksekliğinde olan duvarlar 1,25 m kalınlığında olup, dış yüzlerinde Mekke’nin çevresindeki dağlardan getirilen bazalt parçalarından oluşan değişik boyutlarda 1614 adet taş yer alır. Değişik zamanlarda yapılan inşa ve tamiratlar esnasında bu taşalar hiç bir zaman kullanılamaz hale gelmeden değiştirilmemiş ve taşlar numaralandırılarak tekrar eski yerlerine konmuştur. Taban mermer döşeli, duvarlar 12 m. Yüksekliğe kadar mermer kaplamalıdır. Tabanın ortasında, Abdullah bin Zübeyr zamanından kalma güney-kuzey yönünde dizilmiş üç sutun direk vardır. Tavan ve duvarlar, yukarıdan aşağıya (mermer kaplamalara ) kadar inen çepeçevre kırmızı atlastan yapılmış bir perde ile örtülüdür. Tavan ve dam arasında 1,33 m. Yüksekliğinde bir açıklık vardır. Kabe’nin içerisine girilince merdiven sağ tarafında bulunur. Kabe’nin üzerine çıkılan bu kırksekiz basamak ve sekiz sahanlığı bulunan merdiven dörtgen bir şekildedir. Beytullah’ın iç zeminine döşenen mermerler otuzaltı adet olup, beyaz, kırmızı ve yeşilden müteşekkildir. Bunlardan dört adedi yeşil olup, Kabe’nin iki duvarı ile direkler arasındadır. Kabe kapısının eşiğine döşenmiş yeşil ve kırmızı renkte iki edet mermer daha bulunmaktadır.
* * *
KA’BE’nin isimleri: Beytullah( Allah’ın evi), Beyt’ül-Atik(en eski ev), Hâtıme, Bâsse, Beyt’ül-Haram, Kadis, Nazır, Karye-i Kadime, Beytü’l-ma’mur(mamur ev), Beytü’l-muharrem’dir.
* * *
MİKÂT: Bir iş için tayin edilen zaman veya yer (Mekke-i Mükerreme yolu üzerinde, hacıların ihrama girdikleri yer. Hacc zamanını beklemek üzere Mekke-i Mükerremede kalan kimseye de mikati denir.
* * *
AFAK: Harem bölgesinin sonunda olan kişilere denilmektedir. (Hacc ve Umreye mikat sınırları dışında gelmiş olanlar)
* * *
ZU’L-HULEYFE: Resulullah (s.a.v.) Veda haccını yaparken ihrama girdiği yerdir.
* * *
İHRAM: Hacıların örtündükleri dikişsiz elbise.
Terim anlamında İhram: Mübah olan şeylerden bazılarını nefsine menetmek ve onlardan sakınmaktır.
* * *
İHRAM ELBİSELERİ : İzar ve rida denilen iki parçadan oluşur.
* * *
İZAR: Göğüsten aşağı örten elbise (alt peştemal)
* * *
RİDA: Belden yukarıyı örten. (üst peştamal)
* * *
MENASIK: Mensek’in çoğuludur. * * *
MENASIK: İbadet yeri, ibadet yapılış şekli
* * *
MENASIK-ÜL HACC: Hacı olmak için, Mekke-i Mükerreme’ye gidenlerin, Kâbe’yi ziyaret etme, Arafatta vakfeye durma, kurban kesme, ihram giyme, muayyen bir yerden bir yere kadar yürüme gibi yapılan ibadet rükunlarıdır.
* * *
TELBİYE: “Lebbeyk” demek,icabet etmektir:
* * *
TELBİYENİN SÖYLENİŞ ŞEKLİ: Lebbeyk, Allahûmme Lebbeyk Lebbeyke Lâ Şerike Leke Lebbeyk, İnnel-Hamde Ve’n-nimete Leke ve’l-mülk Lâ Şerike Lek, (= Rabbım, davetine sözüm ve özümle tekrar tekrar icabet ettim, emrine boyun eğdim. Rabbim, senin davetine icabet, boynumun borcudur. Senin eşin ve ortağın yoktur. Rabbim her şeyimle sana yöneldim. Hamd senin, nimet senin, mülk de senindir. Bütün bunlarda da, senin eşin ve benzer(ortağ)ın yoktur.
* * *
TEHLİL: İslamiyetin tevhid akidesini bildiren, Lâ ilahe illallah sözünü tekrar etmektir.
TEHLİL: Lâ ilâhe illallahu vahdehü lâ şerikeleh, Lehül mülkü velehül hamdü ve hüve alâ külli şey’in kadir (Allah’tan başka ilah yoktur, tektir, eşi ve ortağı yoktur. Mülk onun, hamd O’nundur, O, her şeye kadirdir.)
* * *
TAHMİD: Hamdetmek, mehdetmek, övmek, “Elhamdulillah” manasını ifade etmek (Allah’a hamd etmek)
* * *
TEKBİR: “Allâh’u Ekber” demek (Allah’ı her hususta en büyük, en yüksek olduğunu ifade etmek)
TEKBİR: Allah’u Ekber, Allah’u Ekber, Lâ İlahe illallahu vallahu ekber, Allah’u ekber ve lillahil hamd. ( Allah büyüktür, Allah büyüktür. Allah’tan başka ilah yoktur. Allah büyüktür. Allah büyüktür. Hamd O’nadır.)
* * *
METAF: Dönme yeri (yedi defa dönülen alan), Tavaf edilecek yer
* * *
İSTİLAM: Selam vermeyi isteme(selamlama), (Kâbe’yi tavaf esnasında, Hacer-ül Esvede el sürmek veya öpmek ya da el sürmese de, el işareti ile öper gibi yapmak, okşamak)
* * *
RUKN-İ YEMANİ: Kâbe’nin Yemen tarafına düşen köşesi
* * *
IZTIBA: Vücudun üst kısmını örten ve ridâ denilen örtünün, ihram peştemalının üstü, bir ucunu sağ koltuk altımızdan geçirip sol omuz üzerine atarak yani sağ kol ve omuzun açık olmasına ıztıba denir.
* * *
REMEL: Tavafın ilk üç şavtında erkeklerin kısa adımlarla, hızlıca ve omuzları silkerek hızlı yürümelerine remel denir.
* * *
MÜTEZİM(el-MÜLTEZEM): Hacerü’l-Esved ile kâbe kapısı arasına denir.
* * *
HICR: Mescidi Haram’ın içerisinde yer alan, (Beyaz mermerden) yarım daire şeklinde bir duvarla çevrilmiş ve biri Rukn-i Iraki, diğeri ise Ruknî Şamî ismiyle iki giriş yeri olan yerdir.
* * *
TEŞRİK TEKBİRLERİ: Zilhiccenin dokuzuncu günü, yani kurban bayramının arefe günü, sabah namazından başlayarak, bayramın dördüncü günü, ikindi namazına kadar olan, her farz namazın selamından sonra alınan tekbirler.
* * *
TAVAF: Ziyaret etmek, ziyaret maksadıyla etrafında dolaşmak. Kâbe-i Muazzama’nın çevresinde yedi kez dolaşmaktır.
* * *
ŞAVT : Tavaf’a Hacer’il Esved’in bulunduğu köşeden başlayıp, dolaşarak, tekrar Hacer-il Esved’e gelindiğinde, bir seferki dönmeye “Şavt” denir.Tavaf’ın tamamlanabilmesi için yedi şavt’ın yapılması gerekir.